Je klinkt als een robot

Telefoontjes uit het buitenland of stemmen die verdacht veel lijken op die van een bekende. Hoe zit dat?

Hallo, met wie spreek ik?

In deze les gaan we het hebben over bekende of juist vreemde stemmen aan de telefoon.

Verschillende vormen van fraude.

Wangirifraude

Bij wangirifraude word je gebeld door een buitenlands telefoonnummer. De telefoon gaat één keer over. Je ziet dat je een oproep gemist hebt. Als je terugbelt, krijg je niemand aan de lijn. De telefoon blijft overgaan of je krijgt een pieptoon te horen, waardoor je denkt dat de ander heeft opgehangen. Je bent echter in ‘gesprek’ met een duur betaalnummer in het buitenland. Je hebt pas door wat er is gebeurd als je op je telefoonrekening hoge bedragen ziet staan.

Helpdeskfraude

Soms krijg je een helpdesk-medewerker aan de lijn (vaak met een Indiaas-Engels accent) die je wel even zal helpen met je Microsoft-account. Of je hoort een bandje met een boodschap. Er wordt gezegd dat er een probleem is met je bestelling. Druk op 1 om geholpen te worden. Geschrokken druk je op die 1. Je hebt immers niks besteld. Dan krijg je iemand aan de lijn die zegt: “Ah, u was het niet? Ik kan het wel voor u annuleren. Ik kan direct met u meekijken in uw computer." In beide gevallen wil de oplichter dat je een programma zoals TeamViewer installeert waarmee zij de controle over je computer (en bankzaken) krijgen.

Gebeld door een robot

Ook in dit geval krijgt u een bandje te horen, of soms een sprekende chatbot. Het telefoontje lijkt afkomstig te zijn van ‘Dutch Supreme Court’ (de Hoge Raad der Nederlanden) of het ‘Ministry of Justice’. In werkelijkheid zijn deze telefoonnummers ‘gespooft’: een techniek waarmee oplichters een ander nummer kunnen laten zien dan waar ze in werkelijkheid mee bellen. Ook hier proberen de oplichters uiteindelijk gegevens te vissen (phishing) of u uit te lokken een betaling te doen.

Het advies is dus: niet opnemen of terugbellen.

Dit zegt ook cybercrime expert Gina Doekhie. Zij ziet een toename van babbeltrucs vanuit het buitenland.

De Fraudehelpdesk heeft zelfs een speciale pagina voor dit soort gevallen.

Klik hier om te zien wat je kunt doen als je toch het slachtoffer bent geworden.

Maar we zijn nog niet klaar.

Gebeld worden door een bandje of door een chatbot is vervelend. Als die stem dan klinkt als iemand die je kent of vertrouwt, ben je helemaal ver van huis.

Weet je nog uit de vorige les?

Deep learning is een techniek die valt onder de AI. Het zorgt ervoor dat computers nieuwe dingen kunnen leren op basis van grote hoeveelheden data.

Het maakt dan niet uit of die data bestaan uit getallen, tekst, beeld ... of geluid!

In deze video wordt deep learning gedemonstreerd met iemands stem.

Theatermaker Musa wordt geconfronteerd met een 'deep voice' van zijn eigen stem.

Een codewoord?

Oplichters proberen op allerlei manieren om je vertrouwen te winnen. En als ze zelfs de stem van een bekende kunnen klonen, zou je eigenlijk een geheim wachtwoord met elkaar moeten afspreken.

Iets dat alleen jullie weten. Een soort pincode voor telefoongesprekken!

Bijvoorbeeld: roze citroen.

Stel, je wordt gebeld door een onbekend nummer. En de beller klinkt als je zoon of dochter die vraagt of je met spoed geld wilt overmaken. Jij kunt dan in alle rust zeggen: "Dat is heel vervelend, maar wat heb je vanmorgen ontbeten?"

Als de stem aan de andere kant van de lijn niet antwoordt met: ”oh, een roze citroen”

... dan weet je dat het een scammer is en kun je rustig ophangen.

Musa moest er ook even aan wennen.

Einde van deze roze module.

Het verschil weten tussen Echt en Nep is onderdeel van Digitale Weerbaarheid. Elke maand voegen we nieuwe lessen toe.

Tot de volgende keer?

We hopen je in de volgende module terug te zien. Daar hebben we lessen over dating apps, sexting en andere vormen van digitaal flirten voor je klaar staan.

Module 4 afgerond!

NEXT UP: Deze tekst is geschreven door AI

Je wordt automatisch doorgeschakeld, of klik op bovenstaande knop.